واتر استاپ
واتر استاپ یا آب بند یکی از دیگر از موادی است که به عنوان افزودنی در بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان طور که از نام آن پیداست می‌توان تشریح کرد که واتر استاپ یا آب بند از نفوذ مایعات علی الخصوص آب در بتن جلوگیری می‌کند. اما با این ویژگی و کارآیی واتر استاپ چیست؟ انواع آب بند کدام هستند و برای سخت واتر استاپ از چه موادی استفاده می‌شود؟ آیا استفاده از آب بندها برای تمامی بتن‌ها ضروری است یا خیر؟ با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا مواردی از این دست را بررسی کنیم.
واتر استاپ چیست؟
واتر استاپ یا آب بند افزودنی است که جهت مسدود کردن درزها و حفرات موجود در بتن در حین فرآیند انبساط به آن افزوده می‌شود. عملکرد اصلی واتر استاپ جلوگیری از نفوذ مایعات خصوصا آب به بتن از طریق درزهایی که در فرآیند عملیاتی در بتن ایجاد می‌شود، است. علاوه بر این در مکان‌هایی در پروژه که قطع بتن وجود دارد می‌توان از از واتر استاپ برای آب بند شدن نیز استفاده کرد. به صورت کلی واتر استاپ‌ها در دو نوع یا مدل وجود دارند:
- واتر استاپ تخت
- واتر استاپ حفره دار
از واتر استاپ‌های تخت در پر کردن و از بین بردن حفره‌های اجرایی در عملیات بتن ریزی و از واتر استاپ‌های حفره دار برای پوشاندن و از ابین بردن درزهای انبساطی بتن استفاده می‌شود. در ادامه پیرامون انواع واتر استاپ‌های موجود در بازار به بررسی کامل خواهیم پرداخت اما پیش از آن بهتر است بدانید که عملکرد واتر استاپ‌ها بدین صورت است که با طولانی کردن زمان و مسیر حرکت آب در بتن از نفوذ آن به شکاف‌ها و درزهای موجود در بتن جلوگیری می‌کنند.
انواع واتر استاپ کدام اند؟
کاملا طبیعی است که پس از نخستین استفاده از واتر استاپ در فرآیند بتن ریزی و پس از پیشرفت در بخش‌های مختلف بتن ریزی و علم، انواع مختلفی از واتر استاپ‌ها وجود داشته باشند. در حال حاضر پرکاربردترین واتر استاپ‌های موجود در بازار این گونه دسته‌بندی می‌شوند:
- واتر استاپ پلیمری یا واتر استاپ پی وی سی
- واتر استاپ فلزی
- واتر استاپ هیدروفیلی
در ادامه به برررسی کامل هر کدام از انواع واتر استاپ‌های موجود در بازار خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
واتر استاپ پلیمری چیست؟
نخستین واتر استاپ پلیمری یا واتر استاپ پی وی سی در سال ۱۹۳۰ در امریکا به کار گرفته شد. مهندسان امریکایی در ساخت سد هوور کلورادو از آب بند پیلمری استفاده کردند. چند دهه بعد از این استفاده به صورت صنعتی آب بند پلیمری به عنوان یک ماده ارزان و بسیار پرکاربرد در بتن ریزی و تقریبا اکثر پروژه‌ها استفاده می‌شد. از مهم‌ترین مزایای واتر استاپ‌های پلیمری می‌توان به جوش‌پذیری بالا و ارزانی آن اشاره کرد. اما یکی دیگر از انواع واتر استاپ‌های پلیمری واتر استاپ‌های لاستیکی هستند. واتر استاپ‌های لاستیکی واکنش‌پذیری بسیار پایینی دارند و در مقابل ترکیبات آلی هیدروفوبیک بسیار مقاوم هستند. واتر استاپ‌های لاستیکی در پروژه‌هایی که بتن در مقابل حجوم ترکیبات نفتی یا ترکیبات حاوی سیال هیدروفوبیک قرار می‌گیرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایای استفاده از واتر استاپ پلیمری چیست؟
از مهم‌ترین مزایای این واتر استاپ پلیمری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارزان بودن
- مقاومت بالا
- قابلیت مقاومت در مقابل ترکیبات آلی هیدروفوبیک
واتر استاپ فلزی چیست؟
واتر استاپ فلزی شاید یکی از قدیمی‌ترین ابزارها برای جلوگیری از نفوذ سیالات و مایعات به بتن باشد. کاربرد واتر استاپ فلزی پس از گذر زمان و به بازار آمدن واتر استاپ‌های پلیمری، لاستیکی و هیدروفیلی به شدت کاهش یافته است اما همچنان جزو واتر استاپ‌های موجود در بازار است. یکی از مشکلاتی که واتر استاپ‌های فلزی دارند این است که مقاومت پایینی در مقابل اکسایش دارند. در این گونه موارد می‌بایست از استیل‌ها یا آهن‌هایی با پوشش مقاوم استفاده شود که در نهایت می‌تواند هزینه‌ی گزافی را بر پروژه تحمیل کند. پوشش‌های پلیمری از جمله راه حل‌هایی است که در هنگام استفاده از آب بند فلزی در بتن برای جلوگیری و مقاومت از خوردگی کاربرد دارد. از این رو واتر استاپ فلزی از قیمت بالایی برخوردار است.
مزایای واتر استاپ فلزی چیست؟
از مهم‌ترین مزایای آب بندهای فلزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بالا
- استحکام قابل توجه
همچنین از نکات منفی یا معایب آب بند فلزی می‌توان به هزینه‌ی نهایی بالا و خوردگی اشاره کرد.
واتر استاپ هیدروفیلی چیست؟
با توسعه‌ی علم در بخش‌های مختلف واتر استاپ‌ها نیز دچار تغییرات گسترده‌ای شده اند. یکی از واتر استاپ‌هایی که با توسعه و پیشرفت در بخش‌های علمی به وجود آمده است و در حال حاضر کاربری بسیاری زیادی دارد آب بند هیدروفیلی است. آب بندهای هیدروفیلی از دو بخش تشکیل شده‌اند که عبارت است از:
اسکلت یا پایه‌ی این واتر استاپ از یک بخش پلیمری الاستومری است. این پلیمر می‌تواند تغییرات حجمی و انعطاف‌پذیری بسیار خوبی به آب بند بدهد.
بخش دیگر واتر استاپ هیدروفیلی، یک فیلر است که در بخش پیلمر به صورت همگن قرار گرفته است. کاربرد این فیلر آن گونه است که تمایل شدیدی به جذب آب دارد و پس از جذب آب تغییر حجم خواهد داد. این آب بند به گونه‌ای عمل می‌کند که پس از نفوذ آب در درزها آب توسط فیلر جذب می‌شود و افزایش حجم رخ می‌دهد در این حالت فشار شبکه‌ی پلیمر مانعی می‌شود برای نفوذ آب در درزهای سازه.
کاربرد واتر استاپ هیدروفیلی چیست؟
از مهم‌ترین کاربردهای آب بند هیدروفیلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده برای ایجاد سازه جدید بر روی سازه قدیمی (برای ایجاد درزبند)
- استفاده برای ایجاد و ساخت سازه بتی بر روی سازه غیر بتنی
- در مقاطعی که نیاز به تحمل باز و فار زیادی وجود دارد
واتر استاپ بتونیتی
واتر استاپ یا آب بند بنتونیتی همان طور که از نامش پیداست براساس ماده‌ی معدنی بنتونیت است. در ساختار واتر استاپ بتونیتی از بنتونیت سدیم استفاده می‌شود که یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ان خاصیت انعطاف‌پذیری بالا و افزایش حجم آن است.
انواع ساختار واتر استاپ چگونه است؟
ساختار واتر استاپ‌ها نیز با توجه به نوع مصرف و سازه می‌تواند مختلف باشد در ادامه با انواع ساختار واتر استاپ آشنا خواهیم شد:
واتر استاپ کفی تخت (EF)
واتر استاپ کفی تخت برای آب‌بندی و جلوگیری از نفوذ آب در درزهای اجرایی کف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
واتر استاپ دمبلی تخت (EM)
مهم‌ترین کاربرد واتر استاپ دمبلی تخت برای درزها یا حفرات اجزایی است که فشار استاتیک بالایی را تحمل می‌کنند.
واتر استاپ کفی حفره دار (OF)
واتر استاپ کفی حفره دار برای آب‌بندی و جلوگیری از نفوذ مایعات خصوصا آب در درزهای انبساطی کف مورد استفاده قرار می‌گیرد
واتر استاپ دیواری تخت (E)
این نوع واتر استاپ برای آب‌بندی و جلوگری از نفوذ مایعات برای درزهای اجرایی و قطع بتن ریزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
واتر استاپ حفره دار (O)
واتر استاپ دیواری حفره دار برای آب‌بندی و جلوگری از نفوذ آب علی الخصوص آب برای درزهای انبساطی و ژوئن‌ها در پروژه‌های ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اتصال واتر استاپ‌ها چگونه است؟
اتصال واتر استاپ یکی از مهم‌ترین بخش‌های استفاده از این ماده در پروژه هاست. آب بندها به دو روش در پروژه‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند که عبارت‌اند از:
- چسب صنعتی
- اتوی واتر استاپ یا هویه واتر استاپ
استفاده از چسب صنعتی در اتصال واتر استاپ
چسب‌های صنعتی برای اتصال واتر استاپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند کابرد چسب صنعتی در واتر استاپ این گونه است که دو ضلع کناری واتر استاپ را آغشته به چسب می‌کنند و با توجه به این که دو سمت واتر استاپ آغشته به چسب است آن‌ها را تحت فشار می‌گذارند تا کاملا به یکدیگر بچسبند.
استفاده از اتوی واتر استاپ
برای استفاده از اتوی واتر استاپ یا هویه واتر استاپ ابتدا دو سر واتر استاپ را گرم می‌کند تا به حالت تقریبا مذاب در بی‌آید و با کنار هم قرار دادن دو سر این دو پس از سرد شدن به هم می‌چسبند و پیوند محکمی ایجاد می‌کنند.
مزایای واتر استاپ
از مهم‌ترین مزایای استفاده از واتر استاپ‌ها یا آبند‌ها در سازه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد
- مقاومت بالا در مقابل pH قلیایی
- انواع مختلف، اندازه‌های گوناگون و اشکال مختلف برای استفاده در شرایط مختلف
- قابلیت استفاده در یک بازه‌ی دمایی گسترده با توجه به شرایط پروژه (۱۰ تا کمی بیشتر از ۷۰ درجه سانتی گراد)
- طول عمر بسیار بالا
- مقاومت کششی بسیار بالا
- انعطاف‌پذیری بسیار زیاد
- فرآیند اجرایی راحت و بدون دردسر
- قیمت مناسب
معایب استفاده از واتر استاپ چیست؟
همان طور که توضیح دادیم از مهم‌ترین علت‌های استفاده از واتر استاپ در پروژه ها، جلوگیری از نفوذ آب به درزها و شکاف‌های بتن است. واتر استاپ به راحتی می‌تواند از نفوذ آب و سایر مایعات به درزها جلوگیری کند اما این میزان مقاومت و جلوگیری در مقابل رطوبت و نفوذ بخار مایعات و آب بسیار پایین است. البته مهندسان ساخت و ساز و معماری برای رفع این مشکل، در ترک‌های بتن واتر استاپ نصب می‌کنند.
کدام واتر استاپ را استفاده کنیم؟
یکی از سوالاتی که پیش از استفاده واتر استاپ مطرح می‌شود این است که کدام واتر استاپ برای پروژه می‌تواند نتایج بهتری را داشته باشد. از این رو بهتر است پیش از انتخاب و استفاده از واتر استاپ این موضوع را بدانیم که انتخاب آب بند برای پروژه‌ها به صورت زیر صورت می‌گیرد:
- فشار هیدرواستاتیک سازه
- قطر یا ضخامتی که قطعات بتنی دارند و واتر استاپ می‌بایست در آن‌ها قرار بگیرد
- جایگاه و محل قرارگیری واتر استاپ
اندازه و نوع درز موجود در سازه
انواع درزهای بتن در سازه را می‌توان به دو دسته‌ی عمده تقسیم‌بندی کرد که خود دارای ویژگی و انواع خاص هستند که بهتر پیش از استفاده از آب بندها آن را بشناسیم. بنابراین انواع درزهای موجود در سازه‌ها به دو دسته زیر و زیر دسته‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
درزهای ثابت
- درزهای اجرایی
- ترک و حفره
درزهای ثابت در اثر عوامل اجرایی به وجود می‌آیند. برای مثال قطع بتن ریزی و بازسازی به علت‌های گوناگون می‌تواند موجب ایجاد درزهای ثابت شود. برای درزهای ثابت و بدون حرکت، معمولا از واتر استاپ هیدروفیلی استفاده می‌شود.
درزهای حرکتی
- انقباضی
- انبساطی
- ترکیب انبساطی و انقباضی
درزهای حرکتی نیز بر اثر طول عمر بتن و شرایط محیطی و نحوه‌ی اجرای پروژه در بتن ایجاد می‌شوند. برای درزهای حرکتی نیز از آب بندهای مکانیکی استفاده می‌شود.
ویژگی‌های یک واتر استاپ استاندارد چیست؟
همان طور که می‌دانید تولید کنندگان مختلفی اقدام به تولید و عرضه‌ی واتر استاپ به بازار می‌کنند. با این حال اما یک واتر استاپ استاندارد می‌بایست ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- بدون هیچ گونه حباب
- بدون ترک‌عدم زبری در سطوح
- نبودن هیچ گونه بریدگی
- یکنواخت و همگنی
- ضخامت یکسان در تمامی بخش‌ها
انواع واتر استاپ از نظر محل قرار گیری
انواع آب بندها یا واتر استاپ‌ها می‌توانند با توجه به محل قرار گیری دارای ویژگی‌هایی منحصر به فردی باشند. بر این اساس واتر استاپ‌ها را می‌توان بر اساس محل قرارگیری یه سه دسته زیر تقسیم‌بندی کرد:
- واتر استاپ میانی
- واتر استاپ کفی
- واتر استاپ روکار
آب‌بندی بتن چگونه است؟ برای آب‌بندی بتن رعایت یک یا چند نکته الزامی است. ابتدا باید گفت برای آب‌بندی بتن باید دو عمل اساسی توسط مجری پروژه انجام گیرد که عبارت است از:
- آب‌بندی بتن
- آب‌بندی درزهای بتن
آب‌بندی بتن چگونه است؟
آب‌بندی بتن توسط افزودنی‌هایی که در زمان ساخت بتن به آن افزوده می‌شود، انجام می‌گیرد. از مهم‌ترین افزودنی‌هایی که برای آب‌بندی بتن استفاده می‌شود می‌توان به ژل میکروسیلیس یا مواد واتر پروف اشاره کرد.
آب‌بندی درزهای بتن چگونه انجام می‌شود؟
آب‌بندی درزاهای بتن توسط واتر استاپ‌ها انجام میگرد. با توجه به نوع درز می‌توان یکی از انواع آب بندها را انتخاب و از آن به عنوان درزگیر استفاده نمود.
راهنمای مصرف واتر استاپ
قرار داد. ما به شما توصیه می‌کنیم که با توجه به وجود استاندارد‌های بین المللی و استاندارد ملی ایران، پیش از استفاده و اجرا پروژه ابتدا واتر استاپ را آزمایش کنید و از کیفیت آن مطلع شوید. پس از آن با استفاده از مواد آزمایشگاهی استاندارد شبیه‌سازی با مواد آزمایشگاهی را برای بتن انجام دهید. پس از اخذ جواب‌های مناسب و بالاتر از حداقل معیارهای استاندارد، با استفاده از مواد موجود در پروژه یک بار دیگر اقدام به انجام آزمون‌های آزمایشگاهی نمایید. پاسخ‌هایی آزمایش به کارفرما می‌تواند نشان دهد که آب محل اجرای پروژه، تفاوت سیمان و سایر ادتیوهای احتمالی و مورد نیاز پروژه در صورت وجود در بتن حاوی مصرف واتر استاپ‌ها یا آب بندبه چه میزان می‌تواند منجر به افت یا افزایش کیفیت بتن شود. در این حالت به نظر می‌رسد در صورت اخذ جواب مناسب اقدام به اجرای پروژه کار درستی باشد. کارفرمایان و متقاضیان مصرف واتر استاپ می‌توانند با برقراری تماس با متخصصین واحد فنی و فروش ما در بتن شیمی ماهان نیز اطلاعات بسیاری را در مورد آزمون‌های استاندارد و نحوه دستیابی به نتایج بهتر تماس حاصل فرمایند.
نکات ایمنی استفاده از واتر استاپ
در مورد نکات ایمنی هنگام استفاده از واتر استاپ می‌بایست گفت که نوع واتر استاپ می تواند بر نحوه‌ی اجرای پروژه و نکات ایمنی آن موثر باشد. اما به صورت کلی توصیه می‌شود که:
- به هنگام استفاده از واتر استاپ دستکش، ماسک و عینک ایمنی استفاده شود.
- در صورت بلع به نزدیک ترین پزشک مراجعه شود.
- در صورت ورود به چشم، به سرعت چشم‌ها می‌بایست شست و شو شوند و پس از آن به پزشک برای بررسی‌های بیشتر مراجعه شود.
نگهداری و بسته بندی واتر استاپ
واتر استاپ‌ها به دور از اشعه مستقیم خورشید نگهداری شود. دمای مورد نظر برای نگهداری بهینه‌ی واتر استاپ‌ها ۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد است. همچنین از نگهداری واتر استاپ در مقابل نور خورشید و در دمای غیر معمول بالا یا پایین خودداری کنید. زیرا ممکن است انبساط یا انقبااض آن تحت دمای متفاوت بر کارآیی و عملکرد آن تاثیر منفی داشته باشد. شرکت بتن شیمی ماهان قابلیت و تونایی دارد که علاوه بر بسته‌بندی‌های معمول بنا بر درخواست مجریان و کارفرما در بسته‌بندی‌های دلخواه واتر استاپ‌ها یا آب بندها را به شرکت‌ها و سازمان‌ها و اشخاصی که در زمینه و صنعت ساخت و ساز فعالیت دارند ارایه کند. بسته‌بندی‌ها کاملا استاندارد است. ظروف بسته‌بندی با رعایت استانداردها و با کمترین خطای خط تولید عملیاتی تهیه شده و تحویل می‌شود.
خرید واتر استاپ
همان طور که می‌دانید بازار رقابتی و درخواست بالای این ماده مسبب شده است که تعدادی از افراد بدون رعایت استاندادرهای موجود و حتی وجود آزمایشگاه در کارگاه تولیدی؛ و تنها با استفاده از یک فرمول ثابت اقدام به تولید واتر استاپ‌ها یا آب بندها نمایند. اما به به شما مشتریان به هیچ عنوان چنین خریدی را توصیه نمی‌کنیم. برای خرید مطمئن آب بند بهتر است پیش از خرید ابتدا مواردی چون شماره ثبت، شماره ثبت کارگاهی و وجود آزمایشگاه در کنار خط تولید شرکت تولید کننده را بررسی کنید. علاوه بر این در صورت امکان از امکانات و خط تولید آب بند بازدید نمایید. هم چنین می‌تواند رزومه‌ی شرکت تولید کننده را بررسی کرده و پس از آن اقدام به خرید نمایید. شاید بتوان گفت رزومه و همکاری شرکت تولید کننده آب بند با شرکت‌های بزرگ بتواند دلیل خوبی برای همکاری باشد. با این حال سازمان ملی استاندارد و وزارت صنعت و معدن و تجارت اقدام به ارایه مجوز برای واحد‌های تولید کننده آب بند یا واتر استاپ می‌نماید. پس بهتر است پیش از خرید واتر استاپ یا آب بند این مجوز را نیز بررسی کنید. علاوه بر این موضوع همکاران ما در تیم فروش و فنی شرکت بتن شیمی ماهان در تمامی ساعات اداری و روزهای هفته می‌توانند به شما کمک کنند. کافی است با ما تماس بگیرید تا از مشاوره‌های رایگان ما برای خرید واتر استاپ بهره‌مند شوید.
قیمت واتر استاپ
به صورت کلی می‌توان چند عامل را در قیمت نهایی برای واتر استاپ‌ها یا آب بندمهم شمرد و بیان کرد. این نکات عبارت‌اند از:
- شرکت تولید کننده
- برند تولید شده
- نحوه‌ی بسته‌بندی و ارسال
- ضمانت کیفیت و بازگشت
- کیفیت محصول تولید شده
- کیفیت مواد اولیه مورد استفاده برای تولید واتر استاپ‌ها یا آب بند
علاوه بر این موارد ما می‌توان به جد بگوییم که هیچ ارزانی بی‌حکمت نیست! بهتر است پیش از خرید چشم بسته و تنها به دلیل ارزان بودن قیمت واتر استاپ، موارد و جزییات مختلفی را بررسی کنید. زیرا خرید اشتباه می‌تواند یک فرآیند اجرای پروژه را به خطر بی‌اندازد و خسارت مالی و جانی بسیاری را به بار آورد.
سوالات متداول
میزان مصرف واتر استاپ یا آب بند چقدر است ؟
بستگی به نوع پروژه و شرایط آن می‌توان از واتر استاپ استفاده کرد.
آیا تمامی واتر استاپ‌ها یا آب بند عملکرد یکسان دارند؟
عملکرد اصلی تمامی واتر استاپ‌ها یا آب بندها کاهش نفوذ یا جلوگیری از نفوذ مایعات و خصوصا آب‌ها، افزایش مقاومت بتن است اما بستگی به نوع مهندسی و استفاده می‌تواند ویژگی‌های دیگری را نیز به بتن بدهد.
آیا استفاده از واتر استاپ‌ها یا آب بندمی تواند در بتن ایجاد مشکل کند؟
قطعا اگر شرایط نگهداری واتر استاپ‌ها یا آب بند مناسب نباشد و علاوه بر این واتر استاپ‌ها یا آب بند استاندارد نباشد می تواند منجر به مشکلاتی در پروژه شود.
انواع واتر استاپ‌ها یا آب بندبتن در بتن چیست؟
- واتر استاپ بنتونیتی
- واتر استاپ هیدروفیلی
- واتر استاپ فلزی
- واتر استاپ فلزی