فهرست مطالب
مواد افزودنی هوازا در بتن چه ویژگی‌ها و کاربردهایی دارند؟
مواد افزودنی هوازا (حباب ساز ماده‌ی است افزودنی که موجب ایجاد یک سیستم میکروسکوپی از حباب هوا در بتن، ملات یا خمیر سیمان در طول فرآیند اختلاط می‌شود. وجود حباب در بتن موجب افزایش کارایی و مقاومت در برابر سیکل‌های یخ و ذوب می‌شود. هوایی که با استفاده از این مواد در بتن ایجاد می‌شود با منافذ هوایی فیزیکی محبوس در بتن که در هنگام بتن ریزی و تحکیم ایجاد می‌شوند، بسیار متفاوت است. همچنین می‌توان گفت عملکرد مواد افزودنی هوازا، تثبیت منافذ هوای آمیخته شده در بتن در حین فرایند اختلاط است که در این متن بیشتر با دیگر ویژگی‌های آن آشنا خواهیم شد.
هوازایی در بتن چه نقشی دارد؟
هوازایی هنگامی که بتن در معرض سیکل‌های یخ و ذوب متوالی است یا در شرایطی که استفاده از مواد شیمیایی ذوب کننده یخ، با توجه به وضعیت جوی و شرایط محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد، همواره مورد نیاز است. از مهم‌ترین موارد صنعتی و کاربردی که می‌توان به آن اشاره کرد عبارت‌اند از: روسازی بزرگراه‌ها، کف پارکینگ‌ها، عرشه پل‌ها، کف گاراژها، جاده‌های دسترسی، جداول شهری و پیاده روهای واقع در مناطق آب و هوایی سرد، احتمالا در معرض چنین شرایطی هستند.
میزان هوای مشخص شده و مقدار آن در بتن تازه با هواسنج‌ها و یا آزمون‌های واحد وزن، اندازه گیری می‌شود. مقاومت بتن در برابر یخ و ذوب متوالی، به نحوه‌ی بتن ریزی، تراکم، پرداخت و فرایند عمل آوری بستگی دارد از همین جهت می‌بایست از قوانین و دستورالعمل‌های استاندارد مربوطه استفاده شود.
مواد افزودنی هوازا در قطعات بتن پیش ساخته کدامند؟
مواد استفاده شده جهت هوازایی در بتن به صورت کلی شامل دو دسته هستند:
- ترکیبات محلول در آب
- مواد جامد
ترکیبات محلول در آب
مواد افزودنی هوازای محلول در آب با استفاده از نمک‌های رزین چوب، مواد شوینده مصنوعی، نمک‌های آلی هیدرو کربن‌های سولفاتی، نمک‌های اسیدهای مواد نفتی، اسیدهای چرب و نمک‌های آن‌ها هستند. با این حال هر ماده‌ای که از مواد بیان شده ساخته شده باشد الزاما موجب تولید یک سیستم هوازای مطلوب نمی‌شود. مواد افزودنی هوازا باید مطابق استاندارد [ASTM C260] بوده و الزامات آن را برآورده کنند. اکثر مواد افزودنی هوازای تجاری، مایع هستند اگرچه تعداد کمی هم به شکل پودر، فلس و حالت نیمه جامد نیز یافت می‌شوند. در هنگام تحویل ماده باید نام و مقدار خالص آن به کیلوگرم یا لیتر روی ظرف مواد افزودنی هوازا مشخص شده باشد.
مواد جامد
ذرات جامد دارای تخلخل داخلی بالا و اندازه منافذ مناسب، در صورت افزوده شدن به مخلوط بتن مانند منافذ هوایی عمل خواهند کرد. ذرات جامد در بتن هوازی می‌توانند کره‌های پلاستیکی میان تهی، آجر خرد شده، رس منبسط شده یا گوی‌هایی با جدار سیلیسی باشند. مطالعات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که ذرات غیر آلی(معدنی) به عنوان هوازا، اندازه‌ی ذراتی در حدود ۳۰۰ تا ۱.۱۸ میکرومتر را باید داشته باشند. همچنین تخلخل کل ذرات باید حداقل ۳۰ درصد حجمی و اندازه‌ی حفره‌های داخل ذره باید بین ۰.۰۵ تا ۳ میکرومتر باشد.
مزایای استفاده از بتن هوادار چیست؟
- افزایش قابلیت آب‌بندی
- افزایش مقاومت در مقابل یخبندان
- کاهش امکان تورق
- کاهش میزان جذب آب
- افزایش مقاومت در مقابل حمله سولفات‌ها
- کاهش امکان جدا شدن دانه‌ها
- افزایش مقاومت در مقابل شرایط بدجوّی
- کاهش امکان آب انداختن بتن
- کاهش میزان افت و خیز
- افزایش میزان روانی بتن (افزایش کارایی)
نتیجه:
امروزه ساخت بتنی که در آن از مواد افزودنی بتن استفاده نشده باشد بسیار نادر می‌باشد. چرا که تعداد تیپ‌های سیمان موجود در بازار محدود بوده و به تنهایی توانایی برآورده کردن کارفرمایان را ندارد و لذا با وجود آنکه استفاده از این مواد ظاهراً هزینه‌هایی را بر دوش مصرف کننده وارد می‌سازد و بعلاوه به خاطر شناخت ناکافی ممکن است عوارض جانبی ناشناخته‌ای هم داشته باشند، باز استفاده از آن‌ها ترجیح داده می‌شود. لازم به تذکر است که در هنگام استفاده از این مواد به اطلاعات منسج بر روی پاکت آن‌ها کفایت نشده و براساس نوع کاربری آزمایشات لازم بر روی آن‌ها صورت پذیرد.
