روان کننده بتن چیست

روان‌ کننده بتن چیست و انواع آن

روان کننده بتن که با نام کاهش‌دهنده آب (concrete plasticizer) در بتن نیز شناخته می‌شود. روان کننده به عنوان یکی از انواع افزودنی‌های شیمیایی به بتن طبق آیین نامه بتن ایران (آبا) است. عملکرد اصلی این افزودنی افزایش روانی و اسلامپ در مقدار ثابت آب یا کاهش آب در مقدار روانی ثابت بتن است.

در روان کنندههای غیر پلی کربکسیلاتی، روان کننده باعث ایجاد بار الکتریکی هم‌نام بین ذرات سیمان و در نتیجه آن کاهش پیوند بین ذرات و افزایش فاصله ذرات سیمان بوده که در نهایت روانی بیشتر را به همراه دارد.

انواع روان کننده بتن کدام‌اند؟

همان گونه که گفتیم با توجه به اهدافی که استفاده ازروان کننده می‌تواند در یک بتن داشته باشد، ساختار روان کننده مختلف است. همچنین با توجه به روند رو به رشد علوم در صنایع مختلف روان کننده‌ها در طول تاریخ استفاده دچار تغییر بسیاری شده‌اند و نسل‌های مختلفی از آن‌ها به بازار جهت مصرف ارائه شده است. در این بخش به بررسی نسل‌های مختلف روان کننده‌ها و نقشی که بر روی بتن و ایجاد ویژگی‌های مختلف بر آن داشته‌اند می‌پردازیم.

نسل اول روان کننده بتن

اولین نسل از روان کننده‌های بتن بر پایه‌ی مونومرهای لیگنوسولفونات تولید شدند. و پس از مدتی کوتاهی در بازار مصرف مورد پذیرش قرار گرفته در اوایل دهه ۱۹۳۰ میلادی به طور عمده مورد مصرف قرار گرفتند. ویژگی مهم لینگو پلاست، کاهش محسوس آب مصرفی در بتن و حفظ کارایی بتن است. مبنای وجود این ویژگی ماهیت مونومرهای مورد استفاده و عملکرد آن‌ها در فرآیند آبگیری سیمان بود. به همین دلیل پس از مدت کوتاهی این روان کننده‌ها به عنوان روان کننده‌های دیرگیر در بین خریداران افزودنی‌های مواد سیمان و بتن معروف شدند. از مهمترین معایب روان سازهای نسل اول می‌توان به میزان مصرف بسیار زیاد در هر متر مکعب بتن (در مقایسه با روان سازهای نسل بعد)، محدودیت استفاده در شرایط سرما، هوازایی و در برخی موارد کاهش مقاومت بتن اشاره کرد.

نسل دوم روان کننده بتن

دومین نسل از روان سازها در اواسط دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی تولید شدند. این روان کننده‌های اغلب بر پایه‌ی مونومرهای ملامین سولفونات و نفتالین سولفونات‌ها تولید می‌شدند و به فوق روان کننده‌ها مشهور شدند. از این میان فوق روان کننده رپید پلاست قادر به کاهش آب مصرفی بتن و حفظ کارایی بتن تازه است. میزان مصرف بالای آن‌ها برای دست‌یابی به یک روانی مناسب، عدم حفظ کارایی برای مدت زمان‌های طولانی و همچنین‌عدم کاربرد در شرایط آب و هوایی گرم از محدودیت‌های این نسل از روان کننده‌ها به شمار می‌آید. همچنین این نوع از روان کننده‌ها به دلیل نوع ساختار پلیمری باید قبل از مصرف حتماً با سیمان مصرفی از لحاظ سازگاری آزمایش شوند.

نسل سوم روان کننده بتن

سومین نسل از روان ساز ها، فوق روان کننده‌ها و یا ابر روان کننده‌هایی هستند که بر پایه‌ی پلی‌کربوکسیلات اتر تولید شدند. این نسل به دلیل مزایای فراوانی که داشتند بمورد توجه شرکت‌های مختلف قرارگرفته اند. از مهمترین ویژگی‌های آن‌ها می‌توان به کاهش شدید آب مصرفی بتن و حفظ کارایی بتن برای مدت زمانی مناسب اشاره نمود. سوپر پلاست که در کنار قیمت مقرون به صرفه‌تر و حباب‌زایی کمتر (در مقایسه با روان کننده‌های نسل اول) توانست به محبوب‌ترین و رایج‌ترین افزودنی بتن در سراسر دنیا تبدیل شوند.

شایان ذکر است که با ظهور این نسل از روان کننده ها، متخصصین و طراحان سازه برای اجرای طرح‌هایی پیچیده‌تر همچون تولید بتن‌های خودتراکم (SCC)، بتن‌های آب بند و همچنین بتن‌های نمایان (Expose Concrete) ترغیب شدند.

 

اثرات روان کننده بتن

بدیهی است که استفاده از هر افزودنی می‌تواند بر روی بتن تاثیرات مختلفی بگذارد اما به صورت کلی از مهم‌ترین اثرات روان کننده‌های بتن عبارت است از:

• کاهش آب اختلاط
• افزایش کارپذیری
• تاثیر بر گیرش بر اساس نوع
• کاهش افت اسلامپ
• حباب‌سازی
• بهبود پمپ‌پذیری
• جلوگیری از آب انداختگی و ته نشینی
• افزایش قابلیت پرداخت
• یکنواختی تولید
• به تاخیر انداختن گرمای هیدراتاسیون اولیه
• جلوگیری از جمع شدگی خمیری
• بر بتن سخت
• افزایش مقاومت فشاری
• افزایش مقاومت خمشی
• کاهش تخلخل
• کاهش نفوذپذیری
• افزایش دوام بتن

انواع روان کننده بتن بر اساس تاثیر بر گیرش

یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین ویژگی‌ها در بتن گیرش است. از این رو بر طبق معیارهای تجربی و علمی تعداد زیادی از موسسات علمی و افراد با علم تجربی، اقدام به دسته‌بندی روان کننده‌ها و حتی سایر افزودنی‌های بتن بر حسب گیرش می‌نمایند. از این رو دسته‌بندی روان کننده بتن بر اساس گیرش نمی‌تواند آن چنان موضوع غریبی باشد. در ادامه به بررسی انواع روان کننده‌ها بر اساس معیار گیرش خواهیم پرداخت.

روان کننده بتن کندگیر کننده

روان کننده بتن کندگیر کننده به طور کلی گیرش اولیه و گیرش نهایی را به تاخیر می‌اندازند. گر چه در مواردی نادر دیده شده که براساس شرایط محیطی و نوع اختلاط و سایر عوامل تاثیر گذار گیرش اولیه را سرعت بخشیده اند. ناگفته نمایند که مشکل با تاخیر در افزودن، افزودنی قابل حل است.

نکته ۱: به طور کلی گیرش خمیر سیمان کند‌تر از بتن است و برای تاثیر بر گیرش خمیر سیمان مقدار کمتری از روان کننده کند گیر لازم است.

نکته ۲: در صورت افزودن افزودنی روان کننده بتن کندگیر، تاخیر در گیرش سیمان‌های پوزولانی و روباره‌ای بیش از سیمان معمولی خواهد بود.

روان کننده‌های با پایه لیگنین گیرش آنی را به تاخیر می‌اندازد. افزودنی‌های با پایه ساکاروزی تاثیر معکوس خواهند داشت (بدان معنا که گیرش آنی را تسریع می‌کنند). استفاده از این افزودنی‌ها حتما باید بر اساس درصد پیشنهادی تولید کننده باشد. و باید با در میان گذاشتن شرایط مد نظر از تولید کننده برای مقدار لازم افزودنی مشاوره گرفت.

روان کننده بتن معمولی

این افزودنی‌ها دارای ترکیباتی هستند که هیدراتاسیون سیمان را سرعت می‌بخشند و اثر دیرگیرکنندگی ذاتی روان کننده‌ها را خنثی می‌کنند. گیرش این بتن‌ها در محدوده زمانی ۱٫۵ ساعت بیشتر نسبت به بتن بدون روان کننده است.

روان کننده بتن تندگیر کننده

برای کاهش اثر دیرگیری ذاتی روان کننده‌ها همواره مقداری تندگیر کننده در آن‌ها موجود است. همچنین ویژگی‌هایی به مانند: میزان تسریع در زمان گیرش بسته به نوع افزودنی، دمای محیط و نوع سیمان به کار رفته بستگی دارد. کاربرد این نوع روان کننده‌ها در ساخت و ساز‌هایی نظیر ساخت قطعات پیش ساخته، کانال‌ها و پوشش تونل‌ها است که قالب‌ها پس از ۲۴ ساعت باز می‌شوند و مقاومت بتن در سنین اولیه مهم است. ناگفته نماند این افزودنی‌ها برای بتن ریزی در هوای سرد بسیار سودمند است.

نکته: برای روان کننده‌های مورد استفاده در بتن آرمه، از تند گیر کننده‌های غیر کلریدی استفاده می‌شود.

کارایی

همانند هر افزودنی دیگر روان کننده‌ها نیز می‌توانند مزایای بسیاری برای یک بتن داشته باشند. از این رو برشمردن ویژگی‌های مثبت آن‌ها بسیار سخت و دشوار است اما به صورت کلی پیرامون کارآیی و ویژگی‌های فوق روان کننده‌ها می‌توان به موارد زر اشاره کرد:

• بهبود خواص مخلوط‌های بتن خشن
• ساخت بتن قابل پرداخت با ماله آهنی یا ماله پروانه‌ای
• بتن‌ریزی قطعات با تراکم زیاد آرماتور
• بتن‌ریزی با لوله
• تهیه بتنی فوق‌العاده روان

انواع جامع روان کننده بتن

معمولاً روان‌کننده‌ها به دو دسته روان‌کننده‌های معمولی و فوق روان‌کننده بتن تقسیم می‌شوند. در بازار روان‌کننده‌ها به دو صورت مایع و پودری وجود دارند. روان‌کننده بتن مناسب برای استفاده در پمپ بتن که خاصیت دیرگیر بتن دارد و به صورت مایع عرضه می‌شود. فوق روان‌کننده بتن که بر پایه نفتالین یا ملامین است. این نوع فوق روان‌کننده بتن معمولاً به صورت مایع عرضه می‌شود.

نتیجه گیری

خرید روان کننده بتن علاوه بر این که توانسته در طول تغییرات مختلف و عرضه‌ی نسل‌های مختلف، ویژگی‌های بسیار خوبی را به یک بتن افزون کند، توانسته مطلوبیت و مقبولیت بسیاری را در بین تولید کنندگان و عرضه کنندگان بتن کسب نماید.

بتن شیمی ماهان یکی از تولیدکنندگان خوش نام در زمینه‌ی تولید افزودنی‌های بتن است. بتن شیمی ماهان با تولید انواع افزودنی‌های فوق روان کننده توانسته در حال حاضر سهم بزرگی از بازار را در اختیار داشته باشد. یکی از ویژگی‌های مهم در تولید فوق روان کننده در در شرکت بتن شیمی ماهان بر حسن اجرای آن تاکید بسیار وجود دارد، انجام آزمایش‌های پیش از تولید، حین تولید و پس از تولید است تا کیفیت ماده‌ی تولیدی هیچ گونه افتی را نداشته باشد. شما اگر نیاز به افزودنی‌های بتن نظر روان کننده و فوق روان کننده را دارید تنها می‌توانید با بتن شیمی ماهان تماس بگیرید تا علاوه بر مشاوره‌ی رایگان نسبت به خرید اقدام نمایید.