فهرست مطالب
روان کننده و فوق روان کننده بتن
روان کننده بتن در واقع ترجمه‌ی (Concrete Plasticizer) است که عنوان کاهنده‌ی آب نیز شناخته می‌شود. کاهنده‌ی آب یا روان کننده در آیین نامه بتن ایران (آبا) به عنوان یک افزودنی شیمیایی نیز ثبت شده است. به صورت کلی می‌توان گفت وظیفه‌ی اصلی روان کننده در بتن افزایش روانی، اسلامپ در مقدار ثابت آب یا کاهش آب در مقدار روانی ثابت بتن است.
انواع روان کننده‌ها
روان کننده‌ها به مانند هر ماده‌ای در نسل‌های مختلف با توجه به تغییر تکنولوژی، تعریف نیازهای جدید و ساخت مواد شیمیایی نوین دچار تغییرات گسترده‌ای شده است. روان کننده‌ها از این رو دارای سه نسل هستند که در ادامه هر کدام از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
نسل نخست روان کننده
نخستین نسل روان کننده‌ها بر پایه‌ی مونومرهای لیگنو سولفونات بودند. وجود ویژگی پایا پلاست در نسل اول روان کننده‌ها موجب کاهش محسوس آب مصرفی در بتن و حفظ کارآیی آن می‌شد. همچنین این نسل از روان کننده‌ها به علت ماهیتی که مونومر‌ها دارند به روان کننده‌های دیرگیر نیز معروف بودند. از معایب روان کننده‌های نسل اول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
عملکرد نامناسب در شرایط آب و هوایی سرد
میزان مصرف بسیار زیاد
نسل دوم روان کننده
دومین نسل از روان کننده‌ها یک ارتقای اساسی در صنعت روان کننده‌ها ایجاد کرد به نوعی که این نسل از روان کننده ها به «فوق روان کننده» معروف شدند. فوق روان کننده‌ها یا روان کننده نسل دوم، بر پایه‌ی مونومرهای ملامین سولفنات و نفتالین سولفونات هستند. فوق روان کنند‌ها با تغییراتی که در ماهیت و اجزای سازنده‌ی آن‌ها ایجاد شده بود توانستند علاوه بر کاهش میزان مصرف آب، کارآیی و عملکرد بتن را حفظ کنند. از دیگر ویژگی‌های این نسل از روان کننده‌ها (فوق روان کننده) می‌توان به کارآیی مناسب و میزان مصرف متعادل اشاره کرد. یکی از عمده‌ترین مشکلات این روان کننده در برخلاف روان کننده‌های نسل اول، عدم عملکرد مناسب در شرایط آب و هوایی گرم بود همچنین گزارش‌های متعددی در مورد کاهش کارآیی در مدت زمان نیز در مورد این فوق روان کننده نیز در طول‌های متمادی گزارش شده است.
نسل سوم روان کننده
نسل سوم روان کننده‌ها به ابر روان کننده معروف است. ابر روان کننده‌ها یا فوق روان کننده‌های این نسل بر پایه‌ی پلی کربوکسیلات هستند و با توجه به مزایای بسیاری که برای مصرف کنندگان داشتند در مدت زمان کوتاهی توانستند که بخش اعظمی از بازار را جهت استفاده قانع کنند. کاهش بسیار زیاد مصرف آب، حفظ کارآیی بتن، مقرون به صرف بودن از نظر قیمتی، و… این ابر روان کننده را در بین محبوب‌ترین افزودنی‌های سیمان قرار داده است.
مزایای استفاده از روان کننده و فوق روان کننده
به صورت کلی می‌توان مزایای بسیاری را برای استفاده از روان کننده یا فوق روان کننده نام برد اما ما در ادامه در دو نوع بتن‌های سخت و بتن‌های شکل‌پذیر به بررسی مزایای روان کننده خواهیم پرداخت.
اثر استفاده از روان کننده بر بتن سخت
افزایش مقاومت فشاری
افزایش مقاومت خمشی
کاهش نفوذپذیری
افزایش دوام بتن
کاهش تخلخل
اثر روان کننده بر بتن شکل‌پذیر
کاهش آب اختلاط
حباب‌سازی
بهبود پمپ‌پذیری
افزایش قابلیت پرداخت
یکنواختی تولید
جلوگیری از جمع شدگی خمیری
کاهش افت اسلامپ
نتیجه گیری
افزودنی‌های بتن باعث افزایش انعطاف در استفاده از بتن می‌شوند. علاوه بر این می‌توانند بتن را با ویژگی‌های مد نظر عملیاتی آماده کنند. این افزودنی‌ها در حال حاضر به صورت عمده تولید و یکی از ارکان تولید بتن موثر و کارآمد در شرکت‌های مختلف هستند. در حال حاضر تصور استفاده از بتن بدون افزودنی غیر ممکن است و استفاده‌ی از آن روز به روز بیشتر می‌شود. شرکت بتن شیمی ماهان تولید کننده افزودنی‌های بتن است. این شرکت با تجهیز آزمایشگاه صنعتی خود در کنار سایت تولیدی به صورت پی در پی علاوه بر سنجش مواد تولیدی، تست کیفی بر روی مواد اولیه و ساخته شده‌ی خود را بر اساس استانداردهای مختلف جهانی نظیر API و ASTM و همچنین استاندارد ملی ایران، انجام می‌دهد.
