فهرست مطالب
بتن مگر چیست و کاربردهای آن کدام است
بتن مگر یا بتن نظافت یا همان بتن رگلاژ در میان انوع مختلف و متفاوت بتن مانند: بتن مانند بتن سبک، بتن سنگین، بتن شفاف، بتن معمولی، بتن آماده و … از اهمیت خاصی برخوردار است. اهمیت و کاربری این نوع بتن آن قدر بالاست که در این مقاله با هم کاربردهای بتن مگر، خصوصیات منحصر به فرد آن، مواد تشکیل دهنده و چگونگی اجرای عملیات آن را بررسی خواهیم کرد. بنابراین با ما همراه باشید.
بتن مگر چیست؟
بتن مگر یا بتن لاغر (Lean Concrete) یکی از انواع مختلف بتن است که به صورت اختصاصی در پروژه‌های ساختمانی و راهسازی برای پوشش بخش زیرین سازه اجرا و استفاده می‌شود. بتن مگر نیز مانند تمام بتن‌ها مخلوطی از سیمان، شن، ماسه و آب است اما تنها وجه تمایز آن با سایر بتن‌ها در نسبت مواد اولیه تشکیل دهنده یا همان فرمولاسیون بتن است. معمولا نسبت مواد تشکیل دهنده بتن مگر به صورت ۱:۳.۶، ۱:۴.۸ و ۱:۵.۱۰ است. همچنین به علت این تناسب در مواد تشکیل دهنده بتن لاغر یا بتن مگر نسبت به بتن سنگین از استحکام کمتری برخوردار است (همان گونه که گفتیم که این ویژگی به دلیل حجم کم‌تر سیمان و حجم آب بیشتری است که در ساخت و اماده‌سازی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، است.). اهمیت استفاده از بتن مگر در سازه‌ها بسیار خاص و محدود است اما با این وجود می‌بایست الزامات مربوط به استفاده و نحوه‌ی انجام و عملیات مربوط به آن را رعایت کرد.
کاربرد بتن مگر چیست؟
با توجه به ساختار و فرمولاسیون بتن مگر، می‌توان کاربردهای متفاوتی برای آن در نظر گرفت. از بتن مگر علاوه بر پس‌سازی و ساخ.تمان‌سازی در جاده‌سازی نیز استفاده می‌شود. یکی از اهداف به کاربردن بتن مگر در جاده سازی، هموار کردن و تراز نموده سطح زمین (هموار سازی سطح کثیف) است. به همین خاطر می‌توان گفت مهمترین هدف یا مهمترین کاربرد بتن مگر، جلوگیری از تماس فوندانسیون با خاک است. خاک رطوبت فوندانسیون را به خود جذب می‌کند و همچنین سولفات موود در خاک می‌تواند موجب تضعیف ساختار فوندانسیون شود و در طولانی مدت خسارت مالی و فنی فراوانی به پروژه‌ها وارد کند.
چگونگی اجرای بتن مگر (راهنمای گام به گام)
با توجه به موارد مطرح شده در حال حاضر می‌دانیم که بتن مگر برای زیر فوندانسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد اما همان طور که گفتیم برای تاثیرپذیری و افزایش میزان کاربری ابتدا عملیات خاک برداری یا گود برداری انجام می‌شود. یکی از ویژگی‌هایی که بتن مگر را در صنعت راهسازی محبوب کرده است این است که، همان گونه که گفتیم برای جاده‌سازی نیازمند به گودبردای تا رسیدن به عمق مشخص و محاسبه شده است، بتن مگر این ویژگی را دارد که می‌توان پس از گودبرداری بلافاصله اقدام به بتن ریزی با بتن مگر نمود.
در برخی از موارد که کارفرما پس از عملیات خاک برداری با خاک و لایه سست مواجه می‌شود لازم است که ایتدا خاک کوبیده شود و استحکام لازم را برای جذب بتن مگر داشته باشد. در این باره می‌توان نکته‌ای را متذکر شد ه خاک زیرکار محل بتن ریزی بهتر است مرطوب باشد تا در حین بتن ریزی، آب بتن را بخود جذب نکند و ترکیب درصد بتن را برهم نزند. البته رطوبت باید در حدی باشد که آب در کف پی جمع نشود. اگر خاک رطوبت نداشته باشد، رطوبت بتن را جذب می‌کند و بتن مگر تبدیل به بتن پوکه می‌شود.
پس از اجرا و انجام مراحل گفته شده، بتن ریزی مگر اجرا می‌شود. در این مرحله بتن به وسیله تراک یا کامیون میکسر به محل بتن ریزی انتقال داده می‌شود. در این مرحله پس از بتن ریزی در محل مورد نظر و مشخص شده، کارگران و کارمندان پروژه وظیفه دارند تا سطح را به صورت کامل یکدست نمایند.
معمول است که ضخامت بتن ریزی در بتن مگر ۵ تا ۱۵ سانتی متر است که با توجه به وظیفه‌ای که برای این نوع بتن در نظر گرفته می‌شود می‌توان گفت متناسب است چه از نظر هزینه‌ی مالی و چه از نظر بازدهی.
همچنین بهتر است به خاطر داشته باشید که پس از بتن ریزی می‌بایست به مدت ۱۰ ساعت به بتن آبدهی شود تا به اصطلاح پوک نشود و پیشنهاد می‌شود ادامه‌ی عملیات ساختمانی یگ روز پس از پایان آب دهی آغاز شود.
نکات مهم در تهیه و استفاده از بتن مگر
هنگام تهیه بتن مگر برای مصارف ساختمانی و در در حجم کم معمول است که از دستگاه‌های بتنر کوچک استفاده شود. علاوه بر این می‌بایست برای ساخت بتن مگر دقت کافی صورت گیرد و پس از اضافه کردن آب، فرآیند مخلوط شدن به خوبی انجام شود.
تهیه بتن مگر برای پروژه‌های بزرگ برج سازی، ساختمان‌سازی و همچنین راهسازی بتن با توجه به حساسیت، حجم بالا و نیازمندی به فضا معمول است که به صورت آماده خریداری و به محل انجام پروژه حمل می‌شود. طبیعی است که با استفاده از بچینگ یا تراک میسکر این فرآیند صورت می‌گیرد.
نتیجه‌گیری
بتن مگر در ساختمان‌سازی و جاده‌سازی (راهسازی) بیشترین کاربرد را دارد و در اکثر موراد در جهت هموار و تراز کردن سطح پی به کار برده می‌شود. این نوع بتن علاوه بر هموارکردن پی از فونداسیون و اسکلت بتنی حفاظت می‌کند. در نظر داشته باشید که سولفات موجود در خاک می‌تواند باعث پوسیدگی شود. علاوه بر این، بتن مگر یا بتن لاغر اجازه نمی‌دهد رطوبت فونداسیون به خاک منتقل شود، این بتن رطوبت اسکلت بتنی را حفظ می‌کند و مانع از پوک شدن بتن خواهد شد.
بتن مگر مخلوطی از ماسه، شن، سیمان و آب است. در این نوع خاص از بتن حجم آب و شن و ماسه از سیمان بیش‌تر است و در ضخامت‌های کم اجرا می‌شود به همین منظور به آن بتن لاغر هم می‌گویند. میزان سیمان این نوع بتن به طور تقریبی ۱۵۰ کیلوگرم در هر مترمربع بتن است که بسیار کم‌تر از سایر بتن‌ها است.
